Veel mensen willen hun eetgewoontes bijschaven, maar onderzoek toont aan dat dit allesbehalve gemakkelijk is en dat veel mensen die op dieet gaan na enige tijd hervallen in hun vroegere eetgewoontes.
Studies tonen zelfs aan dat diëten risico’s met zich mee kan brengen, zoals de controle verliezen over wat je eet tijdens een eetbui of zelfs een gewichtstoename. De vraag rijst dan ook wat sleutelfactoren zijn voor een succesvol dieet.
Motivatie om te diëten
In het doctoraatsonderzoek van Joke Verstuyf werd de motivatie van mensen op dieet om op hun eetpatroon te letten in kaart gebracht en werd nagegaan of deze motivatie een verschil uitmaakt voor het succes van het dieet.
De redenen om de eetgewoontes te veranderen kunnen sterk verschillen. Sommigen willen zich fitter voelen en anderen willen er vooral beter uitzien. Ook de mate waarin mensen persoonlijk achter hun dieet staan kan verschillen. Sommigen hebben het gevoel dat ze moéten afvallen, terwijl anderen dit vooral zelf willen. Het was opvallend dat veel mensen die op dieet zijn zich onder druk gezet voelden om de eetgewoontes aan te passen, en dat niet altijd door anderen, maar vooral door eigen schaamte- en schuldgevoelens over hun gewicht en lichaam.
Motivatie en succes dieet
Uit verschillende studies bij vrouwelijke adolescenten en volwassenen bleek het type motivatie een sleutelfactor in het succes van het dieet.
Wie zich vooral op de eigen gezondheid richtte en persoonlijk achter het dieet stond, bleek meer gezonde eetgewoontes te vertonen. Wie zich vooral op het uiterlijk focuste en onder druk gezet voelde om te diëten bleek vaker de controle over het eigen eetgedrag te verliezen en vaker te piekeren over gewicht en eetgewoontes. Uit één van de studies bleek bijvoorbeeld dat wie die onder druk staat om op dieet te gaan, na 18 maanden geen gezondere eetgewoontes vertoonde, maar wel in gewicht was bijgekomen en meer verstoord eetgedrag vertoonde in vergelijking met bij het begin van het onderzoek.
Risicogroepen
Er werd ook vastgesteld dat mensen met overgewicht die op dieet waren, zich vaker onder druk gezet voelden om hun eetgewoontes bij te schaven. Ook adolescenten vormen een risicogroep, aangezien zij zich vaker op hun uiterlijk richtten en meer druk rapporteerden.
De bevinding dat adolescenten en vrouwen met overgewicht risicogroepen vormen om een negatief motivationeel profiel te vertonen, kan teruggekoppeld worden aan onze cultuur waarin slankheid als ideaal wordt voorgesteld. Hierdoor worden mensen met overgewicht vaker negatief beoordeeld en jongeren zijn sowieso gevoeliger voor deze boodschap. Het is ironisch dat deze druk er net voor zorgt dat deze groep minder kans heeft om te slagen in het dieet.
Info
Dr. Joke Verstuyf voerde haar doctoraatsonderzoek uit aan de vakgroep Ontwikkelings-, Persoonlijkheids- en Sociale Psychologie van de UGent.
